Προσκυνηματικό ταξίδι στην Μεσσηνία

Μεσσηνία

Από το κάστρο και το ιστορικό κέντρο της πόλης της Καλαμάτας έως τα ιστορικά μοναστήρια της περιοχής, η Μεσσηνία αποτελεί αναμφίβολα έναν τόπο σπάνιας φυσικής ομορφιάς, θεματοφύλακα της πίστης, της παράδοσης και της ιστορίας.

Στο κέντρο της Καλαμάτας, κοντά στον ναό της Υπαπαντής, βρίσκεται ο ιερός ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, που αποτελεί το σημερινό καθολικό της Μονής Καλογραιών.

Πρόκειται για ένα από τα χαρακτηριστικά μνημεία της βυζαντινής πόλης, που λόγω του μεγάλου μεγέθους του – το εμβαδόν του αγγίζει τα 120 τετραγωνικά μέτρα – εικάζεται ότι ήταν ο σημαντικότερος ναός της, ίσως ακόμη και η μητρόπολή της.

Στην καρδιά της παλιάς πόλης της Καλαμάτας βρίσκεται ένα από τα πιο σπουδαία και ξακουστά βυζαντινά μνημεία της Μεσσηνίας, ο ιστορικός ναός των Αγίων Αποστόλων. Έχει ιδιαίτερη σημασία για την πόλη γιατί είναι άρρηκτα δεμένος με την απελευθέρωσή της, αφού εδώ κηρύχθηκε η επανάσταση στη Μεσσηνία, στις 23 Μαρτίου του 1821, και τελέστηκε η πρώτη δοξολογία.

Ένα από τα ωραιότερα και σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της Μεσσηνίας είναι ο ναός που βρίσκεται στο σύγχρονο κοιμητήριο της Καλαμάτας, στις ανατολικές παρυφές της πόλης. Είναι αφιερωμένος στον Άγιο Χαράλαμπο. Φαίνεται ότι ήταν ο κοιμητηριακός ναός και της βυζαντινής Καλαμάτας, ενώ μέχρι τον 18ο αιώνα λειτούργησε ως μητροπολιτικός.

Σε μια πανέμορφη, κατάφυτη τοποθεσία, περίπου 25 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Καλαμάτας, ανάμεσα στα χωριά Καλογερόρραχη και Ελληνοεκκλησιά, προβάλλει ένα από τα πιο ωραία και καλοδιατηρημένα βυζαντινά μνημεία της Πελοποννήσου, ο ιερός ναός της Ζωοδόχου Πηγής. Η ονομασία Σαμαρίνα (και Σάμαρι για την Ελληνοεκκλησιά) προήλθε από την παραφθορά του λατινικού Santa Marie ή, σύμφωνα με άλλη άποψη, επειδή ο ναός ήταν αφιερωμένος στην Οσία Μαρία την Αιγυπτία.

Στο χωριό Χριστιανούπολη των Φιλιατρών δεσπόζει ο εντυπωσιακός, μεγαλοπρεπής ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, ένας από τους μεγαλύτερους βυζαντινούς ναούς στην Ελλάδα, που η τοπική παράδοση έχει συγκρίνει με την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, όπως φαίνεται στη λαϊκή ρήση «Αγιά Σωτήρα στο Μωριά και Αγιά Σοφιά στην Πόλη».

Στην κορυφή ενός μικρού λόφου με εξαίρετη θέα μέχρι τον Μεσσηνιακό κόλπο, νότια της Νέδουσας, στην περιοχή της Αλαγονίας, βρίσκεται η μονή που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και είναι γνωστή ως Μονή Μαρδακίου.

Σε μια πανέμορφη τοποθεσία με πυκνή βλάστηση, στην ανατολική πλαγιά του όρους Ιθώμη, ανάμεσα στα χωριά Μαυρομμάτι και Βαλύρα, υψώνεται η μεγαλοπρεπής Μονή Βουλκάνου, ένα από τα πιο γνωστά και σπουδαία μοναστηριακά κέντρα της Μεσσηνίας.

Μέσα σε ένα ειδυλλιακό τοπίο ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, στον οικισμό Πετράλωνα, δίπλα στην αρχαία Μεσσήνη, κρύβεται το Ανδρομονάστηρο, ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία της Μεσσηνίας, σπουδαίο για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του.

Η ονομασία του δόθηκε για να διακρίνεται από την κοντινή γυναικεία μονή της Σαμαρίνας αν και η παράδοση συνδέει την ιστορία και την ονομασία του με τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β΄ Παλαιολόγο, που για να τιμήσει τονΠατριάρχη Αθανάσιο Α΄, ο οποίος καταγόταν από την Ανδρούσα, πρόσφερε τις δύο μονές στη γενέτειρά του.