Δεν είναι εδώ το μοναδικό σημείο που η Λακωνία ακουμπά στην θάλασσα –κάθε άλλο: η Μάνη έχει το «βαρύ πυροβολικό» των παραλιών, η Μονεμβασιά είναι «καράβι που πλέει στη θάλασσα» που έλεγε και το διασημότερο παιδί της, ο Γιάννης Ρίτσος, και ο Γέρακας είναι η ελληνική απάντηση στα νορβηγικά φιορδ. Εδώ είναι, όμως, το πιο ιδιαίτερο. Το λιγότερο γνωστό. Το πιο παράξενο. Και γι’ αυτό μαγικό.
Εκεί που ο Πάρνωνας βουτά απότομα στη θάλασσα, εκεί που το Μυρτώο απλώνεται απέραντο ως τη γραμμή του ορίζοντα, εκεί φωλιάζει το Κυπαρίσσι. Σε μια πελοποννησιακή γωνιά που μοιάζει επικίνδυνα με την άκρη του κόσμου. Δεν είναι εύκολο να φτάσεις εδώ: Τέσσερις ώρες δρόμο έχεις να κάνεις από την Αθήνα, δύο από την Σπάρτη, με την τελευταία σε φιδογυριστές στροφές, κάτω από θεόρατα βράχια, πάνω στις πλαγιές του Πάρνωνα.
Τρεις είναι οι γειτονιές-οικισμοί του χωριού, στις οποίες μοιράζονται οι περίπου 400 κάτοικοί του: Η πιο ορεινή Βρύση, 100 περίπου μέτρα πάνω από την θάλασσα, είναι η πρώτη που συναντάς καθώς κατεβαίνεις τον ελικοειδή δρόμο από τον Πάρνωνα. Η Παραλία είναι αυτή που πρωταγωνιστεί στις περισσότερες φωτογραφίες του Κυπαρισσιού, και εκείνη που συγκεντρώνει τη μερίδα του λέοντος σε επισκέπτες, με τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, τα μπαρ και τα ταβερνάκια της. Και τέλος η Μητρόπολη, το τελευταίο αλλά όχι λιγότερο ενδιαφέρον κομμάτι του χωριού, που βλέπει στην ομορφότερη παραλία του.
Τα στενά δρομάκια του χωριού μόλις και μετά βίας χωράνε ένα αυτοκίνητο. Κάνουν, στην πλειοψηφία τους, ζιγκ-ζαγκ ανάμεσα σε διώροφα, ασβεστωμένα σπιτάκια, κάποια με γαλάζια παραθυρόφυλλα, όλα με κόκκινα κεραμίδια, πολλά με εντυπωσιακές καμάρες, φτιαγμένα έτσι ώστε να δημιουργούν ένα γλυκύτατο αρχιτεκτονικό κολλάζ που θυμίζει νησί –ένα νησί στην άκρη της Πελοποννήσου. Από πάνω τους, υψώνεται επιβλητικός και καταπράσινος ο Πάρνωνας, ενώ ανάμεσά τους οι αυλίτσες τους μοιάζουν με μικρές πλατείες, έτσι όπως είναι απερίφραχτες, περιποιημένες και φιλόξενες σε ένα από τα σπάνια πια μέρη του κόσμου όπου τα όρια μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου χώρου είναι δυσδιάκριτα.
Η Μεγάλη Άμμος βρίσκεται, όπως και η φυσική συνέχειά της, η Μικρή Άμμος, στην Παραλία –το κομμάτι του Κυπαρισσιού που λέγεται Παραλία. Έχει βοτσαλάκια ψιλά, ασπρόμαυρα, ανακατεμένα σαν τα πιόνια στο εσωτερικό σκακιέρας, νερά κρυστάλλινα, δεντράκια για φυσική σκιά στον ανελέητο ήλιο.
Η Αγία Κυριακή, λίγο παραπάνω από ένα χιλιόμετρο μακριά, μπροστά στη γειτονιά της Μητρόπολης, είναι κι αυτή βοτσαλωτή, με εντυπωσιακά βράχια να την κορνιζάρουν, και πανοραμική θέα σε όλο το χωριό να συνοδεύει τις βουτιές σου.
Η Μεγάλη Άμμος είναι αυτή που κοιτά κατάματα τον ήλιο να ανατέλλει από τα νερά του Μυρτώου, που φτάνουν μέχρι τη γραμμή του ορίζοντα, γιατί ορατή στεριά απέναντι δεν υπάρχει. Κι αυτή είναι η μαγεία του να βρίσκεσαι στην άκρη του κόσμου.
Το Κυπαρίσσι ήταν για αιώνες τόσο αποκομμένο από την υπόλοιπη Πελοπόννησο, εκεί στην μεγαλειώδη άκρη του, που λίγα, πολύ λίγα πράγματα ξέρουμε για την Ιστορία του. Ξέρουμε, ας πούμε, πως στην αρχαιότητα λεγόταν Κύφαντα, και πως όταν ο Παυσανίας (που γυρνούσε την Ελλάδα τον 2ο μ.Χ. αιώνα, θυμίζουμε) ήρθε εδώ, το βρήκε ήδη ερειπωμένο. Στα Λακωνικά του (ΙΙΙ.24.2) αναφέρει μια σπηλιά όπου λατρευόταν ο Ασκληπιός, με ένα μαρμάρινο άγαλμα του θεού, και μια πηγή που αναβλύζει από τον βράχο –η οποία δημιουργήθηκε λέει όταν η Αταλάντη, που κυνηγούσε εδώ και δίψασε, χτύπησε με τη λόγχη της τον βράχο.
Σήμερα, στους πρόποδες του βράχου είναι χτισμένη η γειτονιά της Βρύσης, ενώ μέσα στον ίδιο τον βράχο, πολύ κοντά στην πηγή που οι ντόπιοι ακόμα λένε «πηγή της Αταλάντης» είναι χτισμένο το εκκλησάκι της Παναγίας.
Πάνω στο λοφάκι που υψώνεται στη νότια πλευρά της Παραλίας βρίσκονται τα ερείπια κάστρου, που κάποιες πηγές αναφέρουν ως βυζαντινό, αν και είναι επίσης πολύ πιθανό να αποτελεί τμήμα της οχύρωσης της αρχαίας πόλης. Η θέα από την κορυφή του στο Κυπαρίσσι και στην θάλασσα είναι λόγος αρκετός για να σκαρφαλώσεις εδώ πάνω.
Γενικώς, οι λάτρεις της πεζοπορίας δεν θα μείνουν παραπονεμένοι στο Κυπαρίσσι: Ένα εκτενέστατο δίκτυο μονοπατιών συνδέει τις γειτονιές του χωριού μεταξύ τους, αλλά και με τα γειτονικά χωριά και τις πλαγιές του Πάρνωνα. Μια από τις ωραιότερες, και πιο εύκολες διαδρομές που μπορείς να κάνεις είναι αυτή που συνδέει την Παραλία με τον Άι-Γιώργη, μετά από ένα μισάωρο περπάτημα, ή 1,7 χιλιόμετρα. Το μονοπάτι διασχίζει έναν μυρωδάτο πευκώνα, συναντά ξύλινα παγκάκια για ξεκούραση, απολαμβάνει διαρκώς φανταστική θέα στην θάλασσα, και καταλήγει σε ένα σημείο ιδανικό για βουτιές από τα βράχια. Φαντασμαγορική –αν και αρκετά πιο δύσκολη– είναι η διαδρομή που συνδέει το Κυπαρίσσι με το ορεινό χωριό της Κρεμαστής, διασχίζοντας 10 χιλιόμετρα μοναδικού φυσικού τοπίου. Για να την περπατήσεις, θα χρειαστείς περί τις πέντε ώρες.
…Απέχει ένα εικοσάλεπτο οδήγησης από το Κυπαρίσσι, μέσω του καινούριου παραλιακού δρόμου που εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2018. Λέγεται Φωκιανό, έχει διάφανα νερά, τόσο γαλαζοπράσινα που μοιάζουν ψεύτικα, και μεγάλα λευκά, κατάλευκα βότσαλα. Φωλιάζει μέσα σε έναν τέλειο ημικυκλικό κολπίσκο, ο οποίος κλείνει από δύο καταπράσινες πλαγιές του Πάρνωνα που βουτούν στην θάλασσα.
Στεριά στον ορίζοντα δεν υπάρχει –πέρα μακριά, στη νοητή ευθεία βρίσκεται η Μήλος, αλλά όσο και αν προσπαθήσεις δεν θα καταφέρεις να τη διακρίνεις. Ένα ταβερνάκι στο πίσω μέρος της παραλίας απλώνει τραπεζάκια πάνω στα βότσαλα και σερβίρει την ψαριά της ημέρας στο τηγάνι, με soundtrack τα τζιτζίκια και τον ήχο των κυμάτων. Απλή, ανόθευτη μαγεία.