Αν ρωτήσεις τους λάτρεις της Πελοποννήσου πού είναι οι καλύτερες παραλίες της, η συντριπτική πλειοψηφία θα σου απαντήσει στη δυτική ακτή, αυτή που βρέχεται από το Ιόνιο, και στον νότο, εκεί που είναι η Μάνη. Αυτό, όμως, δεν είναι εκατό τοις εκατό αλήθεια. Οφείλεται κυρίως στο γεγονός πως η ανατολική ακτή, τα παράλια δηλαδή της Αρκαδίας, παρέμεναν μέχρι πρόσφατα, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, ανεξερεύνητα. Δεν μπορεί, ας πούμε, να έχεις δει τις παραλίες του Τυρού και να επιμένεις πως «στα ανατολικά δεν υπάρχουν καλές παραλίες».
Ο Τυρός είναι μια πανέμορφη κωμόπολη, η μισή σκαρφαλωμένη στις καταπράσινες απολήξεις του Πάρνωνα, η άλλη μισή απλωμένη στα πόδια του Μυρτώου πελάγους. Αριθμεί 1.700 περίπου κατοίκους, που μιλούν ακόμα μια από τις αρχαιότερες διαλέκτους των ελληνικών, τα Τσακώνικα.
Κατοικημένη ήδη από τα προϊστορικά χρόνια, κάποιοι λένε πως πήρε το παράξενο όνομά της από τον αρχαίο ναό του Απόλλωνα Τυρίτη, κάποιοι άλλοι πως τη βάφτισαν οι Φοίνικες, σπουδαίοι έμποροι και θαλασσοπόροι από τον σημερινό Λίβανο, με το όνομα μιας από τις μεγαλύτερες και πλουσιότερες πόλεις τους. Υποστηρικτής αυτής της δεύτερης άποψης είναι και ο Στέφανος Βυζάντιος, μυστηριώδης Κωνσταντινουπολίτης για τον οποίο δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα πέραν του ότι έγραψε τον 6ο αιώνα μ.Χ. το πρώτο γεωγραφικό λεξικό της ανθρωπότητας, τα Εθνικά.
Τον πνιγμένο στο πράσινο ορεινό Άνω Τυρό στις πλαγιές του Πάρνωνα, τον Κάτω Τυρό λίγο χαμηλότερα, και την Παραλία Τυρού, έναν κουκλίστικο οικισμό όλο νησιώτικα σπιτάκια με κόκκινα κεραμίδια, που δροσίζεται από το θαλασσινό αεράκι του Μυρτώου και καταλήγει –όπως πιθανότατα θα μάντεψες– σε μια από τις ωραιότερες παραλίες της από ‘δω πλευράς της Πελοποννήσου.
Ακριβώς πάνω από το γραφικό λιμανάκι με τις ψαρόβαρκες του Τυρού υψώνεται το καταπράσινο λοφάκι που οι ντόπιοι λένε μέχρι και σήμερα Κάστρο. Στην κορυφή του, οι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως ίχνη της αρχαίας Ακρόπολης, ενώ σε σημεία του λόφου επιβιώνουν μέχρι σήμερα άθικτα τμήματα από τα κυκλώπεια τείχη της πόλης. Στα πόδια του Κάστρου, από την πίσω πλευρά, απλώνεται μια από τις ωραιότερες παραλίες του Τυρού, η Λυγαριά. Με θέα στους ανεμόμυλους από πάνω της, και τα συγκλονιστικά νερά του Μυρτώου μπροστά της, η Λυγαριά έχει βραβευτεί ως μια από τις καλύτερες παραλίες της Μεσογείου.
Η κεντρική παραλία του Τυρού, από την οποία πήρε το όνομά της και ολόκληρη η γραφική συνοικία, απλώνεται σε δύο χιλιόμετρα περαντζάδας ιδανικής για μεγάλους περιπάτους σε ένα αμιγώς νησιώτικο τοπίο. Το μόνο δύσκολο εδώ θα είναι να διαλέξεις πού θα πρωτοαράξεις να χαζέψεις την φαντασμαγορική θέα: Στα τραπεζάκια που απλώνουν έξω café και ταβερνάκια, στη μεγάλη και ανοιχτή και γεμάτη ζωή κεντρική πλατεία, ή στην ίδια την παραλία; Ειδικά εκεί γύρω στο ηλιοβασίλεμα, το δίλημμα γίνεται ακόμα δυσκολότερο.
Για τις βουτιές σου, εκτός από τη Λυγαριά, εκπληκτική είναι και η βοτσαλωτή παραλία Τηγάνι, με τα γαλαζοπράσινα νερά της και την καταπράσινη κορνίζα της από πεύκα και ελαιώνες που σχεδόν ακουμπούν στο κύμα. Θα τη βρεις γύρω στο χιλιόμετρο μακριά από την κεντρική πλατεία του Τυρού, και θα την προσεγγίσεις εύκολα και με τα πόδια. Από την αριστερή (βόρεια) άκρη της παραλίας ξεκινά μονοπάτι, το οποίο θα σε φέρει μετά από λίγο στη μαγική σπηλιά που λέγεται Φουρνάκα. Το κολύμπι στο εσωτερικό της σπηλιάς είναι εμπειρία μοναδική, όπως και οι βουτιές από τα βράχια στην είσοδό της.
Πολύ ιδιαίτερα είναι τα πασχαλινά έθιμα του Τυρού, με χιλιάδες κεράκια να φωτίζουν το βράδυ της Ανάστασης την θάλασσα, στη μνήμη των Τσακώνων ναυτικών και ψαράδων που χάθηκαν στα κύματα. Στο δε πασχαλινό γλέντι στην κεντρική πλατεία θα ακούσεις να διαβάζουν το ευαγγέλιο μεταφρασμένο στη γοητευτική τσακώνικη διάλεκτο.
Εννέα χιλιόμετρα έξω από τον Τυρό, στο οροπέδιο Παλαιόχωρα στους πρόποδες του Πάρνωνα, το σπήλαιο Δέρσιος με τις υπόγειες λίμνες του μπορεί να μην είναι ακόμα επισκέψιμο, είναι όμως γνωστό από την αρχαιότητα και συγκεντρώνει το ενδιαφέρον της σπηλαιολογικής κοινότητας. Πολύ κοντά του, επιβιώνουν ελάχιστα απομεινάρια του βυζαντινού κάστρου Οριόντα, που ήταν κάποτε ένας ολόκληρος οχυρωμένος οικισμός. Η ανάβαση, που ξεκινά από το μοναστήρι της Καρυάς, διαρκεί περί τη μιάμιση ώρα και είναι δύσκολη, αλλά η θέα από εδώ πάνω θα σε ανταμειψει.